“Αφιερωμένο Εξαιρετικά” στο “διεθνή” Γιάννη Πάριο…

Γράφει ο Τάσος Κριτσιώλης
http://vinylmaniac.madblog.gr

Τρίτη 22 Ιανουαρίου 2013

Η δουλειά τους περιορίστηκε στην πίστα, στο στούντιο, στη γραφή μουσικής και στίχου και πουθενά αλλού. Άλλοι έκαναν μεγάλη επιτυχία, άλλοι μικρότερη. Άλλοι συνεχίζουν την πορεία τους και παλεύουν, άλλοι έχουν αποχωρήσει. Άλλοι έχουν φύγει από τη ζωή.

Όμως, όλοι τους ανεξαιρέτως έβαλαν το δικό τους λιθαράκι στην ελληνική μουσική σκηνή και δικαιούνται αυτό που τους προσφέρουμε: Μια γωνιά “αφιερωμένη εξαιρετικά”…!

———————————————————–

Η μεταπολίτευση, πέρα από τις μεγάλες αλλαγές που έφερε στην πολιτική ζωή της Ελλάδας, δημιούργησε κι ένα κλίμα ενθουσιασμού, όσον αφορά τα μουσικά πράγματα. Ο κόσμος ήταν πλέον ελεύθερος να εκφραστεί μετά από επτά χρόνια «στο γύψο» και στράφηκε κυρίως στο λεγόμενο «πολιτικό» τραγούδι, το οποίο για ένα διάστημα είχε γίνει «μόδα» και ακουγόταν παντού.

Ωστόσο, γρήγορα οι εταιρείες αντιλήφθηκαν ότι ήταν θέμα χρόνου η κόπωση του κοινού από τα διάφορα «εμβατήρια» που σωρηδόν κυκλοφόρησαν τότε. Έπρεπε λοιπόν να προετοιμάσουν την «επόμενη ημέρα» και θεώρησαν ότι θα μπορούσαν να κάνουν μεγάλη εμπορική επιτυχία, φέρνοντας στην Ελλάδα πασίγνωστες μελωδίες του εξωτερικού, «ντυμένες» με ελληνικούς στίχους.

Βεβαίως, το εν λόγω «φαινόμενο» είχε ξεκινήσει από τη δεκαετία του ’60, όταν αρκετά νεανικά χορευτικά συγκροτήματα διασκεύαζαν με ελληνικούς στίχους γνωστά ξένα ποπ τραγούδια (λ.χ. «Το κορίτσι του φίλου μου», «Το κορίτσι του Μάη», «Τρελοκόριτσο» κ.α.).

Επιπλέον, στον ίδιο δρόμο βάδισε και ο Πασχάλης από τις αρχές των 70’s, όταν αποφάσισε ν’ ακολουθήσει σόλο καριέρα και θεωρείται ο «βασιλιάς» των διασκευών. Όμως, οι ξένες «κονσέρβα» μελωδίες με ελληνικούς στίχους από το δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’70 κι έπειτα, αφορούσαν σχεδόν αποκλειστικά το «ελαφρό» κι «ερωτικό» τραγούδι και πολύ γρήγορα, αυτή η πρακτική πήρε μεγάλες διαστάσεις…

Σημειωτέον ότι δεν είναι λίγα τα ινδικά -κυρίως- τραγούδια που διασκευάστηκαν στα τέλη των 50’s κι ως τα μέσα των 60’s από συνθέτες κι ερμηνευτές του λαϊκού είδους, όμως αυτά περάσανε στη δισκογραφία με ελληνικά ονόματα όσον αφορά τους δημιουργούς κι έτσι -τυπικά και μόνο- δε θεωρούνται «μεταγλωττισμένα»…

“El bimbo” ή … «Ποτέ δεν σε ξεχνώ»

Το όλο εγχείρημα της «ξενομανίας», ξεκίνησε από τη «Μίνως Μάτσας και Υιός», με κύριο «όχημα» προς τούτη την κατεύθυνση το Γιάννη Πάριο, ο οποίος είχε ήδη γίνει γνωστός μέσα από τις δημιουργίες του Απόστολου Καλδάρα, του Γιώργου Κατσαρού, του Γιάννη Σπανού, του Γιώργου Χατζηνάσιου κ.α.

Ωστόσο, ακόμη δεν είχε κάνει το «ξεπέταγμα» που θα τον καθιέρωνε οριστικά στην κορυφή και η εταιρεία σκέφτηκε ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να γίνει, αν του έδινε να τραγουδήσει μια ξένη μελωδία με ελληνικούς στίχους. Έτσι, το 1975 γίνεται το πρώτο «πείραμα» με το “El bimbo”, ένα ορχηστρικό χορευτικό κομμάτι, που είχε κάνει «πάταγο» εκείνη την εποχή σε όλο τον κόσμο.

Η μελωδία προέρχεται από ένα πολύ σπουδαίο Αφγανό συνθέτη κι ερμηνευτή, τον Αχμέτ Ζαχίρ (αυθεντικός τίτλος “Tanha Shudham Tanha”), ο οποίος την έγραψε το 1971 και διασκευάστηκε από το γαλλικό ντίσκο-γκρουπ “Bimbo Jet”, επικεφαλής του οποίου ήταν ο Claude Morgan. Η επιτυχία ήταν πρωτοφανής και κυκλοφόρησε ερμηνευμένο σε πολλές γλώσσες.

O Πυθαγόρας κλήθηκε να γράψει τους ελληνικούς στίχους κι έτσι, δημιουργήθηκε το «Ποτέ δεν σε ξεχνώ», το οποίο περιλήφθηκε στο άλμπουμ του Γιάννη Πάριου «Έρχονται στιγμές» που κυκλοφόρησε τον Απρίλιο του 1975.

Οι πωλήσεις ξεπέρασαν τα 50.000 αντίτυπα (ο πρώτος χρυσός δίσκος του ερμηνευτή) κι από εκεί και πέρα, η εταιρεία «αποφάσισε» ότι σε κάθε νέα δουλειά του τραγουδιστή θα έπρεπε να υπάρχουν ορισμένα τέτοια κομμάτια. Μάλιστα, συνήθως έμπαιναν πρώτα στις πλευρές των δίσκων για να «παιχτούν» περισσότερο από τους ραδιοφωνικούς σταθμούς, ασχέτως αν δεν έγιναν όλα επιτυχίες ή απλώς γνωστά…

Η «απογείωση» με το «Τώρα πια»

Τον Απρίλιο του 1976 λοιπόν, κυκλοφορεί το «Τώρα πια» που είναι η ελληνική εκδοχή μιας μεγάλης επιτυχίας του Allain Barrier με τον τίτλο “Tut en vas”, την οποία συνέθεσε κι ερμήνευσε ο ίδιος. Οι πωλήσεις εκτινάσσονται στις 240.000 και πλέον ο Πάριος γίνεται ο υπ’ αριθμόν ένα «εμπορικός» τραγουδιστής -με την όποια ερμηνεία μπορεί να δώσει ο οποιοσδήποτε σ’ αυτό τον επιθετικό προσδιορισμό.

Το τραγούδι ηχογράφησε στα ελληνικά σε δίσκο 45 στροφών σχεδόν ταυτόχρονα και ο Φίλιππος Νικολάου με δικούς του στίχους και τίτλο «Μια ζωή», με τη φωνητική συνοδεία της Μαίρης Αλεξοπούλου. Ωστόσο, το «Τώρα πια» σχεδόν το εξαφάνισε…

Στον ίδιο δίσκο του Πάριου, υπάρχει και το «Συμβιβασμούς δεν κάνω» των Gil Chazal-Mario Magluilo, που στην αυθεντική του μορφή είναι το “Ca me rapelle les vacances”, με ερμηνευτή τον Jean-Noel Dupre. Οι ελληνικοί στίχοι είναι πάλι του Πυθαγόρα, όπως και σε όλα -πλην ενός- τέτοιου είδους τραγούδια που ερμήνευσε ο τραγουδιστής μέχρι το 1979.

«Μη φεύγεις μη» και άλλα…

Τον Απρίλιο του 1977 έρχεται το «Μη φεύγεις μη». Αυθεντικός τίτλος του το “Avant de nous dire adieu”, δημιουργοί του οι M. Mallory-J. Renard κι ερμηνεύτρια η Jeane Manson. Επίσης, στο ίδιο άλμπουμ συναντάμε το ολλανδικό “In T’ Kleine Café Aan De Haven” των P. Kartner-P. Delanoe-Cl. Lemesle, που ερμήνευσε ο Vader Abraham, με ελληνικό τίτλο «Είμαι καλά βρε ζωή».

Από εκεί και πέρα, υπάρχει το «Και στο καλό» που είναι διασκευή του ισπανικού “Porque te vas” του Jose Luis Perales, το οποίο είχε ηχογραφηθεί από τη Jannete το 1974. Όσο για το «Δεν θα ‘ναι αυτός θα είμαι εγώ» των J.W. Wetter-Ludo, πρόκειται ουσιαστικά για ένα ορχηστρικό κομμάτι με τίτλο “La playa”, που περιλήφθηκε σε δίσκο 45 στροφών της Γαλλίδας Santa Fe το 1976. Απλώς, σε κάποιο σημείο του κομματιού η ερμηνεύτρια λέει ορισμένα πράγματα ως ένα μικρό μονόλογο, χωρίς να τραγουδά. Το “Μη φεύγεις μη” ξεπέρασε σε πωλήσεις τις 100.000 αντίτυπα.

Και πάμε στον Απρίλιο του 1978 και στο άλμπουμ «Να γιατί σ’ αγάπησα». Όσον αφορά το ομώνυμο κομμάτι, πρόκειται για το “Mon coeur pour te garder” των J.P. Lang-B. Bergman-F. Bernheim που είχε ηχογραφήσει ένα χρόνο νωρίτερα η Noelle Cordier. Βεβαίως, στην ελληνική του εκδοχή είναι πασίγνωστο και τα τελευταία χρόνια έχει γνωρίσει αρκετές επανεκτελέσεις (ενίοτε και …σκέτες εκτελέσεις).

Είναι ο δίσκος του Πάριου με τα περισσότερα «μεταγλωττισμένα» τραγούδια (πέντε). Πιο γνωστό από αυτά -εκτός του ομότιτλου- το «Ακόμα σε θυμάμαι», το οποίο είναι διασκευή του πασίγνωστου “Brasilia carnaval” που ακούγεται πολύ συχνά την περίοδο του καρναβαλιού. Είναι γραμμένο από τους Tony Vale-Edilda το 1975 και η μελωδία του ακουγόταν εκείνη την εποχή στο τηλεοπτικό σόου του Γάλλου Guy Lux, με τίτλο “Ring Parade”.

Εν συνεχεία, συναντάμε το «Και σε ρωτώ», ο πρωτότυπος τίτλος του οποίου είναι “Il est deja trop tard”, σε μουσική κι ερμηνεία του Γάλλου Frederic Francois και στίχους του R. Marino Atria.

Εκ Γαλλίας προέρχονται και τα υπόλοιπα δύο. Πρόκειται για τα «Να ‘ρθεις» της Patricia Carli (πρωτότυπος τίτλος “Je suis le solitaire” με ερμηνευτή τον Mathieu Fitzerald από το δίσκο του 1976 “U mio paese”) και «Τώρα τι θες» των Frederic Francois-R. Marino Atria (“Fanny fanny” με ερμηνευτή τον Frederic Francois από το άλμπουμ “Pourquoi faut-il que l’on se quitte?” του 1977). Ο δίσκος ξεπερνά σε πωλήσεις τα 200.000 αντίτυπα.

Τον Απρίλιο του 1979, βγαίνει στην κυκλοφορία το άλμπουμ «Θα με θυμηθείς», με πωλήσεις άνω των 150.000 δίσκων, στο οποίο περιλαμβάνονται άλλα δύο «μεταγλωττισμένα» τραγούδια: Αρχικά, το «Τώρα που σήμανε η ώρα», που είναι το γνωστό ορχηστρικό “Ballade pour Adeline” των Paul de Senneville-Oliver Toussaint. Το 1983, ηχογραφήθηκε με στίχους του Eddy Marnay από τη Mireille Mathieu με τίτλο “Et je t’ aime”. Συνεπώς, κατά τα φαινόμενα ο Πάριος είναι ο πρώτος που ερμήνευσε με στίχους αυτό το κομμάτι…

Εν συνεχεία, το «Μη μ’ αφήνεις μη» με ελληνικούς στίχους της Σόφης Παππά (όλα τα υπόλοιπα ήταν του Πυθαγόρα), το οποίο είναι το πασίγνωστο “Ne me quitte pas” του Jacques Brell. Σημειωτέον ότι η πρώτη διασκευή του στα ελληνικά είχε γίνει το 1970 από τη Βίκυ Λέανδρος, με τίτλο «Πες μου πώς μπορείς» στο ομότιτλο άλμπουμ της…

Τέλος εποχής…

Η δεκαετία του ’80 για τον Γιάννη Πάριο ανοίγει με το δίσκο «Σε χρειάζομαι», ο οποίος κυκλοφορεί το Μάρτιο εκείνης της χρονιάς. Η μεγάλη -και διαχρονική όπως αποδείχτηκε- επιτυχία του, είναι το «Να ‘μουνα Θεός», που είναι η ελληνική διασκευή από τον Δημήτρη Ιατρόπουλο του περουβιανού “Alma, corazon y vida” του Adrian Flores. Η πιο γνωστή ερμηνεία του, είναι από τους “Los Panchos”, ένα τρίο που έγραψε σημαντική ιστορία στα χρόνια του ’50 και του ’60.

Επίσης, στο άλμπουμ περιλαμβάνεται η διασκευή του “Le lac majeur” του Mort Shuman, με ελληνικό τίτλο «Φύγε λοιπόν» σε στίχους του αείμνηστου Γιώργου Κανελλόπουλου, καθώς και του πασίγνωστου ταγκό “Nostalgias” του Αργεντινού Juan Carlos Obian που γράφτηκε το 1936 πάνω σ’ ένα ποίημα του Enrique Cadicamo. Στη γλώσσα μας, έγινε «Θυμάμαι» με στίχους πάλι του Ιατρόπουλου.

Κάπου εκεί, ολοκληρώνεται η εποχή των «μεταγλωττισμένων» τραγουδιών για τον Γιάννη Πάριο, ο οποίος έκτοτε στρέφεται αποκλειστικά σε Έλληνες συνθέτες ή στη δική του δημιουργική ικανότητα. Μοναδική εξαίρεση, η διασκευή της μεγάλης επιτυχίας του Lionel Riche “Hello”, που συμπεριέλαβε τον Απρίλιο του 1985 στο δίσκο «Εγώ κι εσύ» με τίτλο «Πού πας», σε στίχους δικούς του.

Να όμως που ένα χρόνο πριν, ο ερμηνευτής αποφάσισε σχεδόν τρεις δεκαετίες μετά να επιστρέψει στο παρελθόν και να «ελληνοποιήσει» μια πασίγνωστη και διαχρονική επιτυχία του εξωτερικού. Ο λόγος για το θρυλικό “My way”, που είχε αγαπηθεί σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης με τη φωνή του Φρανκ Σινάτρα, το οποίο με στίχους του Πάριου έγινε «Δε μετανιώνω».

Αφορμή γι’ αυτό, στάθηκαν οι εμφανίσεις του στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και με το συγκεκριμένο τραγούδι επέλεξε να ξεκινά το πρόγραμμά του, ως ένα είδος «απολογισμού». Όμως, ήταν ο δεύτερος που ερμήνευσε στα ελληνικά τούτο το κομμάτι, καθώς είχε προηγηθεί το 1988 ο Γιάννης Πουλόπουλος και «Ο άνθρωπός μου» σε στίχους της Ρόνης Σοφού…

———————

***Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…