Γιώργος Νταλάρας – Γιάννης Πάριος: Από τα “Δειλινά” στα “Θερινά Σινεμά”…

Γράφει ο Τάσος Κριτσιώλης

“Η σημασία αυτής της στήλης του musiccorner είναι ακριβώς ότι λέει ο τίτλος της: “Αφιερωμένη εξαιρετικά” σε ανθρώπους που προσέφεραν στο ελληνικό τραγούδι, αλλά μένοντας ηθελημένα στην “οπισθοφυλακή” και χωρίς ποτέ να ζητήσουν κάτι περισσότερο από το να κάνουν αυτό που αγαπούσαν.

Η δουλειά τους περιορίστηκε στην πίστα, στο στούντιο, στη γραφή μουσικής και στίχου και πουθενά αλλού. Άλλοι έκαναν μεγάλη επιτυχία, άλλοι μικρότερη. Άλλοι συνεχίζουν την πορεία τους και παλεύουν, άλλοι έχουν αποχωρήσει. Άλλοι έχουν φύγει από τη ζωή.

Όμως, όλοι τους ανεξαιρέτως έβαλαν το δικό τους λιθαράκι στην ελληνική μουσική σκηνή και δικαιούνται αυτό που τους προσφέρουμε: Μια γωνιά “αφιερωμένη εξαιρετικά”…!

———————————————————– 

Διαφορετικό ρεπερτόριο, διαφορετικές επιλογές ως προς τις «ζωντανές» εμφανίσεις, διαφορετικές καριέρες. Ωστόσο, έχουν πίσω τους μια εξίσου σπουδαία κι επιτυχημένη καριέρα και για 45 και πλέον χρόνια είναι βαθιά ριζωμένοι στις καρδιές του φιλόμουσου κοινού. Και το κυριότερο, παραμένουν πάντα πολύ καλοί φίλοι, παρά το γεγονός ότι έχουν να συνεργαστούν επί σκηνής κάτι παραπάνω από τέσσερις δεκαετίες. Κυρίες και κύριοι, ο Γιώργος Νταλάρας και ο Γιάννης Πάριος…

Δύο φαινομενικά «αταίριαστοι» ερμηνευτές, αλλά με έντονο κοινό καλλιτεχνικό παρελθόν, κυρίως στα πρώτα χρόνια της πορείας τους. Συναντήθηκαν τότε που αμφότεροι έκαναν όνειρα για το μέλλον τους, αγαπώντας το ίδιο πράγμα: Τη μουσική και τις επτά νότες της. «Τότε που κάναμε την ανέχεια μισή και την ελπίδα διπλή», όπως έγραψε ο Νταλάρας χρόνια αργότερα, με αφορμή την «επετειακή» κασετίνα «Πάριος έρωτας»…

Μπορεί οι πορείες τους να μη συναντήθηκαν συχνά, όμως πιστεύουμε ότι αξίζει τον κόπο να παρουσιάσουμε τα κοινά βήματά τους στην πίστα και στη δισκογραφία, έστω κι αν ήταν περιορισμένα, έστω κι αν ουδέποτε απετέλεσαν αυτό που λέμε «ιστορικό καλλιτεχνικό ζευγάρι». Ακόμα κι αυτά τα λίγα που έκαναν μαζί, είναι πολύ σημαντικά…

Γνωριμία στο… στρατό, συνεργασία στα «Δειλινά»

Σωτήριον έτος 1971. «Ντάλα» δικτατορία, λογοκρισία και «Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών». Ο Γιώργος Νταλάρας υπηρετεί τη θητεία του στην τότε ΥΕΝΕΔ, όπου είχε μετατεθεί κατόπιν ενεργειών της Μαρινέλλας, ούτως ώστε να τον έχει κοντά της στο θρυλικό νυχτερινό κέντρο “STORK”. Ο Γιάννης Πάριος, είναι φαντάρος στο Χολαργό, στο αρχηγείο. Οι δυο τους, βρέθηκαν για ένα διάστημα σε κοινές υπηρεσίες και μάλιστα, έμεναν σε διπλανές πόρτες στη στάση Καλλιφρονά, στην Πατησίων. Από την πρώτη στιγμή έγιναν κολλητοί φίλοι και πήγαιναν μαζί στους χώρους όπου υπηρετούσαν.

Ήταν η εποχή που είχαν κάνει τα παρθενικά βήματά τους στη δισκογραφία, με τον Νταλάρα να είναι σχετικά πιο γνωστός, έχοντας ήδη τις πρώτες μεγάλες επιτυχίες της καριέρας του, κυρίως με τον Σταύρο Κουγιουμτζή και τον Μάνο Λοΐζο («Ο ουρανός φεύγει βαρύς», «Να ‘τανε το ‘21», «Πού ‘ναι τα χρόνια», «Δέκα παλικάρια», «Έχω έναν καφενέ», «Μάνα δε φυτέψαμε» κ.α.). Ο δε Πάριος, είχε για «προίκα» του τη «Θάλασσα του Πειραιά» του Γιώργου Μητσάκη και τα «Της μοίρας το παιχνίδι» και «Πετροβολούσα τη ζωή» του Απόστολου Καλδάρα, χωρίς όμως ακόμα να έχει κάνει το «μπαμ»…

Κάπου εκεί, θα έλθει και η πρώτη συνεργασία τους σε νυχτερινό κέντρο. Την περίοδο 1971-72 θα εμφανιστούν στα «Δειλινά», με πρώτο όνομα τον Στράτο Διονυσίου. Μαζί τους, η πολύ νέα και πρωτοεμφανιζόμενη σε «μεγάλη πίστα» Χάρις Αλεξίου, ο «σταρ» της ποπ Δάκης και η Λιζέττα Νικολάου (αναγραφόταν ως «Ελισάβετ» στις διαφημιστικές αφίσες της εποχής), η οποία τότε έκανε δεύτερες φωνές στον Διονυσίου…

«Δειλινών» συνέχεια…

Γιώργος Νταλάρας και Γιάννης Πάριος θα συνεχίσουν τις εμφανίσεις τους στα «Δειλινά» και τη χειμερινή σεζόν 1972-73 πλάι στον Διονυσίου, ως «πρώτα ονόματα» πλέον κι έχοντας ήδη αρκετές και γνωστές μεγάλες επιτυχίες. Η Χάρις Αλεξίου θα είναι και πάλι στο πλευρό τους, ενώ αίσθηση προκαλεί η συμμετοχή του Πασχάλη, ο οποίος εκείνη την εποχή ήταν ο απόλυτος σταρ της νεολαίας, έχοντας ήδη ξεκινήσει τη σόλο καριέρα του. Επίσης, στο σχήμα βρισκόταν και πάλι η Λιζέττα Νικολάου, αλλά και η Ελπίδα με τη Μίλλη (Καραλή) για το νεανικό ρεπερτόριο…

Και φτάνουμε στην άνοιξη του 1974, όταν ο Θωμάς Μιχαηλίδης εγκαινιάζει τα «Νέα Δειλινά» στη Γλυφάδα μ’ ένα πρόγραμμα πραγματική βόμβα: Στράτος Διονυσίου και τέσσερις σημαντικότατοι ερμηνευτές της νέας γενιάς: Χάρις Αλεξίου, Δήμητρα Γαλάνη, Γιώργος Νταλάρας, Γιάννης Πάριος. Κι ακόμα, Ελπίδα, Μίλλη και Λιζέττα Νικολάου. Η έναρξη γίνεται την Πρωτομαγιά και η επιτυχία είναι τεράστια.

Ωστόσο, μεσολαβούν τα τραγικά γεγονότα στην Κύπρο τον Ιούλιο, η επιστράτευση και τελικώς η επιστροφή της δημοκρατίας στην Ελλάδα, οπότε όπως είναι φυσικό, η διάθεση του κόσμου για διασκέδαση είχε αρχίσει να μειώνεται. Πάντως, έχουν διασωθεί κάποια πολύτιμα ηχητικά ντοκουμέντα από εκείνη την εποχή, τα οποία και σας παραθέτουμε, για να γνωρίσετε ή να θυμηθείτε τι τραγούδια ακούγονταν κάποτε…

Αυτή ήταν και η τελευταία φορά που Νταλάρας και Πάριος βρέθηκαν στην ίδια σκηνή. Ο πρώτος, μετά από τα «Νέα Δειλινά» αποφάσισε ν’ αφήσει για πάντα τα νυχτερινά κέντρα και να στραφεί αρχικώς στις μπουάτ της Πλάκας κι εν συνεχεία στα μεγάλα θέατρα – μουσικές σκηνές, ενώ ο δεύτερος εξακολούθησε (κι εξακολουθεί) να εμφανίζεται «στα μπουζούκια», με ελάχιστες «παρασπονδίες»…

Η κοινή δισκογραφία τους…

Οι δύο ερμηνευτές, συνυπήρξαν στο βινύλιο από πολύ νωρίς. Άλλωστε, ανήκαν στην ίδια εταιρεία κι έτσι, αυτό ως ένα σημείο ήταν απολύτως φυσικό. Έτσι, οι αρχές του 1969 τους βρίσκει να συμμετέχουν στη “Συνάντηση” των Άγγελου Σέμπου-Κώστα Κινδύνη, μαζί με τους Λίτσα Διαμάντη και Γιάννη Καλατζή.

Αργότερα, τον Οκτώβριο του 1970 είναι η σειρά των Μάνου Λοΐζου και Λευτέρη Παπαδόπουλου να τους “συστεγάσουν”, με τις “Θαλασσογραφίες”. Μάλιστα, ο Γιάννης Πάριος επρόκειτο να ερμηνεύσει πιο πολλά τραγούδια, αλλά περιορίστηκε μόνο στο “Ένα γέρικο καράβι”, καθώς οι υπεύθυνοι της MINOS θεώρησαν ότι ο Γιώργος Νταλάρας ήτανε πιο “εμπορικό” όνομα. Έτσι, με τη δική του φωνή ηχογραφήθηκαν τα “Δέκα παλικάρια”, “Έχω ένα καφενέ” και “Μάνα δε φυτέψαμε”. Πάντως, αυτό το τελευταίο ακούστηκε από τον Πάριο στο “τολμηρό” φιλμ του Όμηρου Ευστρατιάδη “Πρόκλησις”, το 1971…

Τούτη τη χρονιά, κυκλοφόρησε “Ο Σταμούλης ο λοχίας” των Γιώργου Κατσαρού-Πυθαγόρα. Ουσιαστικά, πρόκειται για κάποιες επιτυχίες του “διδύμου” από τις 45 στροφές, που η εταιρεία αποφάσισε να εκδώσει σε “μεγάλο” δίσκο. Είναι η μοναδική συνεργασία του Νταλάρα με τους δύο δημιουργούς, αλλά και η πρώτη του Πάριου μαζί τους, η οποία έμελλε να έχει και συνέχεια. Επίσης, συμμετείχαν ο Γιάννης Καλατζής και η Λίτσα Διαμάντη, στους οποίους πιστώθηκαν οι μεγαλύτερες επιτυχίες του άλμπουμ (“Ο Σταμούλης ο λοχίας” και “Δεν υπάρχει ευτυχία” αντιστοίχως…).

Την εποχή που αμφότεροι δούλευαν στα «Δειλινά», ο Γιώργος Νταλάρας και ο Γιάννης Πάριος συνέχισαν την κοινή πορεία τους στη δισκογραφία, μ’ ένα σχετικά “άγνωστο” δίσκο. Πρόκειται για το άλμπουμ «Νιάτα», το οποίο κυκλοφόρησε την άνοιξη του 1974 και προέκυψε μετά από μια συνεργασία της MINOS με το γνωστό περιοδικό «Επίκαιρα». Διοργανώθηκε ένας διαγωνισμός για νέους συνθέτες και στιχουργούς, οι καλύτερες δημιουργίες των οποίων θα εκδίδονταν σε δίσκο, ερμηνευμένες από τις «πρώτες φωνές» της εταιρείας…

Έτσι, εκεί ο Νταλάρας ηχογραφεί το πρώτο τραγούδι που έγραψε ο Αντώνης Βαρδής («Πόσο πολύ σ’ αγάπησα» σε στίχους Κώστα Νεστορίδη) και μαζί με τη Χάρις Αλεξίου τον «Σαραντάπηχο» του Νίκου Τάτση (στίχοι Κώστα Παπαγεωργίου). Όσο για τον Πάριο, τραγουδά Σταύρο Κουγιουμτζή: «Ένα γιασεμάκι» (στίχοι Ιωάννη Ευαγγελινίδη) και «Με ποια τραγούδια» (στίχοι Γιώργου Κυρανόπουλου)…

Την επόμενη χρονιά (1975), θα βρεθούνε και πάλι μαζί σε μια εκδήλωση της MINOS, με αφορμή την απονομή των χρυσών δίσκων τους για τα «Ψηλά τα παραθύρια» (Νταλάρας) και «Έρχονται στιγμές» (Πάριος). Την «τριάδα» συμπληρώνει η Χάρις Αλεξίου, που επίσης «χρυσώνεται» για τα «12 λαϊκά τραγούδια», το πρώτο προσωπικό άλμπουμ της…

Και πάμε στο 1986, όταν Νταλάρας και Πάριος θα συμμετάσχουν (μαζί με άλλους εξαιρετικούς ερμηνευτές) στο δίσκο του Χρήστου Νικολόπουλου «Τραγούδια για τους φίλους μου», σε στίχους Λευτέρη Χαψιάδη. Ο πρώτος θα τραγουδήσει το «Κάποια, κάπου, κάποτε» και ο δεύτερος το «Καλύτερα ελεύθερος»…

Συνάντηση στο ΟΑΚΑ

Στις 29 και 30 Σεπτεμβρίου 1983, ο Γιώργος Νταλάρας πραγματοποιεί δύο μεγάλες συναυλίες στο Ολυμπιακό Στάδιο, «γιορτάζοντας» έτσι τη συμπλήρωση 15 χρόνων του στο τραγούδι. Γνωρίζει την αποθέωση από το κοινό, το οποίο κατακλύζει τις κερκίδες και τις δύο βραδιές και όλο αυτό γίνεται αφορμή ώστε να γραφτούν και να ειπωθούν χίλια δυο πράγματα για το «φαινόμενο Νταλάρας»…

Όμως, ο ερμηνευτής δεν είναι μόνος του. Έχει καλέσει και τους καλούς φίλους και συναδέλφους του, με τους οποίους μοιράζεται κάποια τραγούδια επί σκηνής. Ένας απ’ αυτούς είναι και ο Γιάννης Πάριος, με το κοινό ν’ απολαμβάνει τη συνύπαρξή τους στο «πάλκο» μετά από εννιά χρόνια. Θα τραγουδήσουν μαζί τα «Σαν μαγεμένο το μυαλό μου» του Μπαγιαντέρα και το νησιώτικο-σμυρναίικο «Καλέ συ Παναγιά μου», με τη Χαρούλα Αλεξίου να «δίνει ρέστα» με τον χορό της…

Παράλληλα, οι τρεις τους θα ερμηνεύσουν με μοναδικό τρόπο «Τα θερινά σινεμά» του Λουκιανού Κηλαηδόνη, ο οποίος επίσης βρίσκεται στο ΟΑΚΑ για να τιμήσει τον ερμηνευτή…

Έκτοτε, Νταλάρας και Πάριος θα εμφανιστούν μαζί μόνο σποραδικά, σε κάποιες τιμητικές εκδηλώσεις δικές τους, ή συναδέλφων τους, λέγοντας κάποιες φορές ένα-δυο τραγούδια. Όπως για παράδειγμα, στη συναυλία προς τιμή του Γρηγόρη Μπιθικώτση το Μάρτιο του 2003 στο ΣΕΦ, όπου ουσιαστικά ήταν και η τελευταία εμφάνιση του “Σερ”. Αυτή, κυκλοφόρησε λίγο αργότερα και σε διπλό CD.

Φυσικά, οι δυο τους έδωσαν το «παρών» και στην τελετή λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, ενώ λίγο νωρίτερα συμμετείχαν και στο άλμπουμ “Φως”, το οποίο κυκλοφόρησε με την ευκαιρία αυτής της πολύ σπουδαίας διοργάνωσης. Πρόκειται για πολύ γνωστά τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη, σε νέες εκτελέσεις, από ορισμένους παλαιότερους και νεότερους ερμηνευτές. Πάντως, η παρουσία των Νταλάρα και Πάριου έχει να κάνει με παλαιότερες ηχογραφήσεις κομματιών του μεγάλου συνθέτη, που κυκλοφόρησαν σε προσωπικά live άλμπουμ τους….

Στη μικρή οθόνη

Στις 3, 10 και 17 Μαρτίου 1984 (τρία Σάββατα), παρουσιάστηκε από την ΕΡΤ-1 ένα συνολικά τρίωρο αφιέρωμα στον Γιώργο Νταλάρα, γυρισμένο σε διάφορες ελληνικές, αλλά κι ευρωπαϊκές πόλεις. Ο ερμηνευτής μίλησε για τα παιδικά χρόνια, τα βιώματά του, τα τραγούδια που σημάδεψαν την πορεία του κι ερμήνευσε αρκετά από αυτά, τόσο από το προσωπικό ρεπερτόριό του, όσο και άλλων συνθετών και τραγουδιστών. Τον συνόδευσαν σπουδαίοι ερμηνευτές όπως ο Μανώλης Αγγελόπουλος, η Λίτσα Διαμάντη κ.α.

Στο δεύτερο από αυτά (10 Μαρτίου), εμφανίστηκε μαζί του και ο Γιάννης Πάριος και οι δυο τους με τον Λουκιανό Κηλαηδόνη (που έπαιξε και πιάνο), τραγούδησαν «Τα θερινά σινεμά».

Θα χρειαστεί να περάσουν 16 χρόνια για να τους δούμε ξανά στη μικρή οθόνη, να ερμηνεύουν από κοινού κάποια τραγούδια. Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς του 2000, προβλήθηκε από την ΕΡΤ-1 η εκπομπή «Στην άκρη του χρόνου», την οποία παρουσίασε ο Γιώργος Νταλάρας, τραγουδώντας τόσο ο ίδιος, όσο και μαζί με συναδέλφους του. Ο Γιάννης Πάριος δεν θα μπορούσε να λείπει και οι δυο τους θύμισαν στον κόσμο αξέχαστες στιγμές, τραγουδώντας, μεταξύ άλλων, τα «Σ’ αγαπώ γιατί είσαι ωραία», «Η φαντασία» και «Το καναρίνι» του Απόστολου Καλδάρα…

————

*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…