Γράφει ο Τάσος Κριτσιώλης
“Η σημασία αυτής της στήλης του musiccorner είναι ακριβώς ότι λέει ο τίτλος της: “Αφιερωμένη εξαιρετικά” σε ανθρώπους που προσέφεραν στο ελληνικό τραγούδι, αλλά μένοντας ηθελημένα στην “οπισθοφυλακή” και χωρίς ποτέ να ζητήσουν κάτι περισσότερο από το να κάνουν αυτό που αγαπούσαν.
Η δουλειά τους περιορίστηκε στην πίστα, στο στούντιο, στη γραφή μουσικής και στίχου και πουθενά αλλού. Άλλοι έκαναν μεγάλη επιτυχία, άλλοι μικρότερη. Άλλοι συνεχίζουν την πορεία τους και παλεύουν, άλλοι έχουν αποχωρήσει. Άλλοι έχουν φύγει από τη ζωή.
Όμως, όλοι τους ανεξαιρέτως έβαλαν το δικό τους λιθαράκι στην ελληνική μουσική σκηνή και δικαιούνται αυτό που τους προσφέρουμε: Μια γωνιά “αφιερωμένη εξαιρετικά”…!
———————————————————–
Αν δεν υπήρχε ο Απόστολος Καλδάρας, πιθανώς ο Στέλιος Καζαντζίδης να καθυστερούσε να ξεκινήσει τη μοναδική κι ανεπανάληπτη πορεία του στη δισκογραφία. Ίσως μάλιστα να μη την άρχιζε και ποτέ, ανεξαρτήτως αν το πρώτο τραγούδι του που κυκλοφόρησε σε δίσκο γραμμοφώνου πέρασε απαρατήρητο και παραλίγο να στοιχίσει ολόκληρη την καριέρα του.
Η αλήθεια είναι ότι ο αξέχαστος συνθέτης είναι εκείνος που έδωσε τη δυνατότητα στον ερμηνευτή να βάλει το πρώτο «λιθαράκι» σε μια μακρά και γεμάτη επιτυχίες διαδρομή στην ελληνική μουσική σκηνή, που κράτησε σχεδόν μισό αιώνα.
Και όχι μόνο αυτό, αλλά από το 1952 ως το 1973 του έδωσε ορισμένα από τα σπουδαιότερα και διαχρονικότερα τραγούδια του ρεπερτορίου του. Αρκεί να πούμε ότι από τα συνολικά 36, περίπου τα μισά είναι πασίγνωστα και πρωταγωνιστούν ως σήμερα στη διασκέδαση των Ελλήνων. Ας τα δούμε και κυρίως, ας τ’ ακούσουμε…
Παραλίγο καταστροφή…
Στις 5 Ιουλίου 1952, ο μόλις 21 ετών Στέλιος Καζαντζίδης μπαίνει για πρώτη φορά σε στούντιο ηχογράφησης, έτοιμος να ερμηνεύσει το πρώτο τραγούδι της καριέρας του. Είναι ένα «αλέγκρο» κομμάτι, με αφορμή τις υψηλές θερμοκρασίες που σημειώθηκαν εκείνο το καλοκαίρι στην Αθήνα.
Η μουσική και οι στίχοι είναι του Απόστολου Καλδάρα, ο οποίος συμμετέχει στη δημιουργία του παίζοντας και μπουζούκι μαζί με το Γεράσιμο Κλουβάτο, που κι εκείνος θα στηρίξει τον ερμηνευτή στα πρώτα βήματά του. Τίτλος του τραγουδιού «Για μπάνιο πάω» και η αποτυχία παροιμιώδης, αφού είναι ζήτημα αν ο δίσκος έβγαλε τα έξοδά του. Επιπλέον, η φωνή του Καζαντζίδη δεν είχε την παραμικρή σχέση μ’ εκείνη που λάτρεψε όλος ο ελληνισμός, ενώ ούτε το κομμάτι «του πήγαινε»…
Τούτο, λίγο έλειψε να τελειώσει την πορεία του τραγουδιστή προτού καν αυτή ξεκινήσει. Οι υπεύθυνοι της Columbia είχαν αποφασίσει να μην ασχοληθούν ξανά με την περίπτωσή του, αλλά ευτυχώς μεσολάβησε ο Γιάννης Παπαϊωάννου, ο οποίος με το «έτσι θέλω» πέντε μήνες αργότερα τους έπεισε να ηχογραφηθούν «Οι βαλίτσες», που ήτανε και η «παρθενική» μεγάλη επιτυχία του μέγιστου λαϊκού ερμηνευτή…
Από τις 78, στις 45 στροφές…
Η πλήρως αποτυχημένη πρώτη συνεργασία του Καλδάρα με τον Καζαντζίδη, ήτανε φυσικό να μην έχει συνέχεια τα επόμενα χρόνια. Ο «Στελάρας» είχε ήδη ξεκινήσει την πορεία προς την κορυφή και κάθε χρόνο ηχογραφούσε έναν αρκετά μεγάλο αριθμό τραγουδιών, αρχίζοντας σιγά-σιγά να κερδίζει αρχικώς το ενδιαφέρον κι εν συνεχεία την αγάπη του κοινού.
Μέσα σε διάστημα έξι χρόνων από την πρώτη δισκογραφική επαφή τους, ο συνθέτης θα δώσει μόλις μία δημιουργία του στον ερμηνευτή, η οποία ηχογραφήθηκε στις 14 Απριλίου 1955 σε στίχους Κώστα Βίρβου με τίτλο «Του φτωχού ο πόνος», χωρίς όμως ιδιαίτερη αποδοχή.
Ωστόσο, το 1958 ξεκινούν οι μεγάλες στιγμές της συνεργασίας Καλδάρα-Καζαντζίδη. Όχι τόσο με το «Γιατί πατέρα» («διαλογικό» ντουέτο με τη Γιώτα Λύδια) πάλι σε στίχους Βίρβου, όσο με τα πασίγνωστα «Το χαμένο κορμί (πιο γνωστό ως «Ειμ’ ένα κορμί χαμένο»), «Εγώ ποτέ δεν αγαπώ», «Απ’ τα ψηλά στα χαμηλά» και «Ποιος θα με πληροφορήσει», τα οποία γίνανε μεγάλες επιτυχίες και κάνανε μια δεύτερη «καριέρα» το 1971 με τη φωνή του Γιώργου Νταλάρα, στο εξαιρετικό άλμπουμ «Ο Νταλάρας τραγουδά Καλδάρα».
Περίπου παράλληλα με τα παραπάνω, μέσα στο 1958 ηχογραφήθηκαν και τα «Ήρθα, είδα και θα φύγω», «Κόκκινο μαύρο» (στίχοι Βίρβου) και «Μάνα την ευχή σου δωσ’ μου», με «λόγια» της Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου, που έγινε γνωστότερο ως «Θα πάω σ’ άλλες πολιτείες» κι επανεκτελέστηκε από το Σταμάτη Κόκοτα το 1980, μέσα από το δίσκο του «Ο Κόκοτας τραγουδά για όλους»…
Το 1959, ο Στέλιος Καζαντζίδης θα ηχογραφήσει μια σειρά τραγουδιών για λογαριασμό των εταιρειών APOLLO και ΝΙΝΑ-OLYMPIC, τα οποία κυκλοφόρησαν μόνο στην Αυστραλία και στην Αμερική. Πρόκειται για ορισμένες από τις μέχρι τότε πιο γνωστές στιγμές του, αλλά και δύο δημιουργίες του Απόστολου Καλδάρα σε δεύτερη εκτέλεση: «Με γέρασε η ξενιτιά» και το πολύ γνωστό «Θα βρω μουρμούρη μπαγλαμά».
Η επόμενη συνεργασία συνθέτη κι ερμηνευτή θα έλθει τον Ιανουάριο του 1961 και θα είναι η πρώτη στις 45 στροφές, καθώς πλέον οι δίσκοι γραμμοφώνου έχουν περάσει «στο χρονοντούλαπο της ιστορίας». Πρόκειται για το «Ένα καράβι καρτερεί» και το υπέροχο «Τραγούδα καμηλιέρη», ένα από τα ωραιότερα τραγούδια του δημιουργού, που όμως δεν έγινε ιδιαίτερα γνωστό.
Και πάμε στις 27 Φεβρουαρίου 1962, όπου ηχογραφείται ίσως η πιο θρυλική κι αγαπημένη στιγμή της «σύμπραξης» Καλδάρα-Καζαντζίδη. Ο λόγος για το πασίγνωστο και διαχρονικό «Ό,τι αγαπώ εγώ πεθαίνει» σε στίχους Γιώργου Σαμολαδά, το οποίο νομίζουμε ότι δε χρειάζεται το παραμικρό σχόλιο.
Στην άλλη πλευρά του 45αριού, υπάρχει το επίσης γνωστό «Ποιος σού ‘πε δε σ’ αγαπώ», στηριγμένο σε…ινδοαραβική μελωδία, όπως συνέβαινε κατά κόρον εκείνη την εποχή.
Την ίδια χρονιά, θα κυκλοφορήσουν κι άλλες μεγάλες επιτυχίες των δυο τους: «Ένας σκύλος και μια γυναίκα» και «Αν ξαναρχόσουν», καθώς και τα «Με δέρνουν χίλιοι πόνοι» και «Τα καινούργια σκαλοπάτια», το οποίο ουσιαστικά αποτελεί τη συνέχεια του «Ανεβαίνω σκαλοπάτια»…
Η δισκογραφική συνεργασία Καλδάρα και Καζαντζίδη στην Columbia θα ολοκληρωθεί τον Ιανουάριο του 1963, μ’ ένα δισκάκι 45 στροφών που περιλαμβάνει το πολύ γνωστό «Πριν μου φύγεις γλυκιά μου» και το «Πέτρα θα ρίξω πίσω».
Τα χρόνια της MINOS και το τέλος…
Στα τέλη του 1963, ο Στέλιος Καζαντζίδης θα υπογράψει συμβόλαιο συνεργασίας με τις εταιρείες ODEON-PARLOPHONE της οικογένειας Μάτσα, ξεκινώντας μια καινούργια πορεία, η οποία όμως θα περάσει από χίλια μύρια κύματα και θα είναι γεμάτη με πολλά επεισόδια. Πάντως, τα πρώτα χρόνια θα ηχογραφεί το ένα τραγούδι πίσω από το άλλο, κάνοντας πολλές επιτυχίες και διατηρώντας τα πρωτεία στο λαϊκό είδος.
Ο Απόστολος Καλδάρας θα εξακολουθήσει την αποκλειστική συνεργασία του με την Columbia, όμως ο «Στελάρας» το Μάιο του 1965 θα επανεκτελέσει σε 45άρι δύο δημιουργίες του: «Όση γλύκα έχουνε τα χείλη σου» και «Σ’ αγάπησα και πόνεσα» (ντουέτο με τη Μαρινέλλα), τα οποία θα γίνουνε πιο γνωστά με τη δική του φωνή.
Ο συνθέτης θα ενταχθεί στο δυναμικό της MINOS (όπως θα μετονομαστεί η εταιρεία από το Μάκη Μάτσα) στα τέλη του 1968 κι εκεί, θα συναντήσει και πάλι τον ερμηνευτή, δίνοντάς του νέες μεγάλες και πασίγνωστες επιτυχίες.
Αρκεί να παραθέσουμε τους τίτλους των τραγουδιών που έγραψε για τη φωνή του μέσα στο 1969 και κυκλοφόρησαν στις 45 στροφές: «Ας παν στην ευχή τα παλιά», «Αλλοτινές μου εποχές», «Ανεμώνα», «Στο τραπέζι που τα πίνω», «Αν είναι η αγάπη έγκλημα» και «Πυρετός». Χρειάζεται σχόλιο;
Και πάμε στο 1972, όταν ο Στέλιος Καζαντζίδης έπειτα από διετή δισκογραφική αποχή, παρουσιάζει το καινούργιο άλμπουμ του με τίτλο «Γυρισμός», το οποίο γίνεται ανάρπαστο.
Από τα δώδεκα τραγούδια που περιλαμβάνει, τα τέσσερα είναι σε μουσική του Απόστολου Καλδάρα: «Λασπωμένα όνειρα», «Ανάθεμα την τύχη μου» (στίχοι Κώστα Βίρβου), «Μαυρομάνικο μαχαίρι» και «Πάνω στου τοίχου το καρφί» (στίχοι Πυθαγόρα), τα οποία κυκλοφόρησαν και σε 45άρια.
Ο επίλογος της συνεργασίας συνθέτη κι ερμηνευτή στο βινύλιο θα γραφτεί το 1973, με άλλη μια μεγάλη στιγμή. Ο δημιουργός θα του δώσει το «Γυάλινο κόσμο» σε στίχους Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου, που είχε ηχογραφηθεί το 1960 από το Βασίλη Βλάσση και είχε περάσει απαρατήρητος.
Όμως, με τη φωνή του «Στελάρα» θα γίνει τεράστια επιτυχία, η οποία πρωταγωνιστεί ακόμα και σήμερα και τη γνωρίζουν ακόμα και οι μικρές ηλικίες. Μάλιστα, θα δώσει και τον τίτλο στο νέο δίσκο του ερμηνευτή, ενώ υπάρχει και το εξαιρετικό «Πικρή ζωή» σε στίχους Ανδρέα Χατζηνικολάου.
Έκτοτε, οι δρόμοι των δυο τους θα χωρίσουν. Υπήρχε ένα σχέδιο η «Μικρά Ασία» και ο «Βυζαντινός εσπερινός» να ερμηνευτούν από τη φωνή του Καζαντζίδη, ωστόσο κάτι τέτοιο δεν έγινε κι αυτό είχε ως αποτέλεσμα να «ψυχρανθούν» και οι προσωπικές σχέσεις τους. Μάλιστα, προς τα τέλη της δεκαετίας του ’80 υπήρξε και μια «διαμάχη» τους μέσω των εφημερίδων…
————
*** Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση υλικού, χωρίς την άδεια του Music Corner…