Γράφει ο Παύλος Ζέρβας
Οι Pink Floyd, το θρυλικό βρετανικό συγκρότημα που αναδείχθηκε ως ένα από τους πιο καινοτόμα και επιδραστικά στην ιστορία της μουσικής, άφησε ανεξίτηλο αποτύπωμα στον χώρο της ροκ. Με την ξεχωριστή μίξη ψυχεδελικών και προοδευτικών ήχων, τη “φιλοσοφική στιχουργική” και τις πρωτοποριακές ζωντανές εμφανίσεις, οι Pink Floyd έγιναν σύμβολο της μουσικής αναζήτησης και της καλλιτεχνικής ελευθερίας.
Η Αρχή της Πορείας
Το συγκρότημα σχηματίστηκε το 1965 στο Λονδίνο από τους Syd Barrett (φωνητικά, κιθάρα), Roger Waters (μπάσο, φωνητικά), Nick Mason (τύμπανα) και Richard Wright (πλήκτρα, φωνητικά). Το όνομα “Pink Floyd” προήλθε από δύο Αμερικανούς μπλουζ μουσικούς, τους Pink Anderson και Floyd Council. Αρχικά, η μουσική τους ήταν βαθιά επηρεασμένη από την ψυχεδελική σκηνή της δεκαετίας του ’60.
Το πρώτο τους άλμπουμ, The Piper at the Gates of Dawn (1967), δημιούργησε αίσθηση με τον πρωτοποριακό του ήχο και την οραματική στιχουργική του Barrett. Ωστόσο, η επιδείνωση της ψυχικής υγείας του Barrett οδήγησε στην αποχώρησή του το 1968, με τον κιθαρίστα και τραγουδιστή David Gilmour να ενσωματώνεται στο συγκρότημα.
Η Χρυσή Εποχή: Τα Μεγάλα Άλμπουμ
- Meddle (1971):
Με το Meddle, οι Pink Floyd άρχισαν να απομακρύνονται από το ψυχεδελικό ήχο που είχαν προηγουμένως και να πειραματίζονται με πιο σύνθετες μουσικές φόρμες και ατμοσφαιρικούς ήχους, οι οποίοι θα καθοδηγούσαν τη μετέπειτα πορεία τους στην προοδευτική ροκ σκηνή.
Το One of These Days συνδυάζει την ψυχεδελική ροκ με το πρώτο δείγμα των πιο πειραματικών ήχων που θα ακολουθούσαν.
Το πιο διάσημο κομμάτι του Meddle, ωστόσο, είναι το Echoes, το οποίο καταλαμβάνει όλη τη δεύτερη πλευρά του άλμπουμ και αποτελεί μια από τις πιο φιλόδοξες και ολοκληρωμένες συνθέσεις των Pink Floyd, με διάρκεια περίπου 23 λεπτά!
- The Dark Side of the Moon (1973):
Ένα από τα πιο εμβληματικά άλμπουμ στην ιστορία της μουσικής, το The Dark Side of the Moon ανέδειξε τη μοναδική ικανότητα των Pink Floyd να συνδυάζουν εννοιολογική στιχουργική, περίτεχνη παραγωγή και συναίσθημα. Με θεματολογία όπως ο χρόνος, η θνησιμότητα και η τρέλα, το άλμπουμ έγινε πολιτιστικό φαινόμενο και παραμένει ένα από τα πιο εμπορικά επιτυχημένα άλμπουμ όλων των εποχών.
Το πιο δυνατό ίσως τραγούδι του album ήταν το “Money“, ένας καυστικός σχολιασμός για την επιρροή του χρήματος, με τον χαρακτηριστικό ήχο της ταμειακής μηχανής.
Σημαντικό τραγούδι του album και το “Breath“. Η σύνθεση του τραγουδιού χαρακτηρίζεται από τον χαρακτηριστικό ήχο των synths και την ατμοσφαιρική αίσθηση που προσδίδει στο άλμπουμ. Το Breathe εξερευνά τις έννοιες του άγχους και της πίεσης στη ζωή, με τους στίχους του να μιλούν για την επιρροή της κοινωνίας και τις προσδοκίες που επιβάλλονται στους ανθρώπους.
- Wish You Were Here (1975):
Το άλμπουμ ήταν ένας φόρος τιμής στον Syd Barrett και μια εξερεύνηση της αποξένωσης και της απογοήτευσης από τη μουσική βιομηχανία. Κομμάτια όπως το “Shine On You Crazy Diamond” (αφιερωμένο στον Syd Barrett) και το “Wish You Were Here” θεωρούνται αριστουργήματα.
- Animals (1977)
Κυκλοφόρησε στις 21 Ιανουαρίου 1977. Το άλμπουμ συνέχισε τη δομή των μακροσκελών συνθέσεων που χαρακτήριζαν προηγούμενες δουλειές τους. Πρόκειται για ένα concept album που επικεντρώνεται στις κοινωνικοπολιτικές συνθήκες της Βρετανίας στα μέσα της δεκαετίας του 1970. Βασισμένο στην αλληγορία του George Orwell στη Φάρμα των Ζώων, το Animals κατακεραύνωσε κοινωνικά και πολιτικά θέματα μέσα από έντονες μεταφορές και σκληρό ήχο.
Αν και αρχικά έλαβε ανάμεικτες κριτικές, με την πάροδο του χρόνου εκτιμήθηκε περισσότερο και σήμερα θεωρείται ένα από τα καλύτερα έργα των Pink Floyd.
- The Wall (1979):
Το ενδέκατο στούντιο άλμπουμ των Pink Floyd, που κυκλοφόρησε στις 30 Νοεμβρίου 1979.
Ένα μνημειώδες διπλό άλμπουμ που πραγματεύεται την αποξένωση και τα ψυχικά τραύματα, το The Wall περιλάμβανε το διάσημο “Another Brick in the Wall Part 2”, ένα τραγούδι-ύμνο ενάντια στη συμβατική εκπαίδευση, μια δυναμική κριτική στο εκπαιδευτικό σύστημα, με το περίφημο ρεφρέν “We don’t need no education”!
Το “Comfortably Numb” από το ίδιο album είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά τραγούδια των Pink Floyd, με το εμβληματικό κιθαριστικό σόλο του Gilmour.
Όμως στο ίδιο album έχουμε έναν ακόμη ύμνο! Ναι, ύμνο… Το “Hey You“… Ένα τραγούδι που αποτυπώνει τον αγώνα της απομόνωσης και της ανάγκης για σύνδεση.
Οι Ζωντανές Εμφανίσεις
Οι Pink Floyd έγιναν διάσημοι για τις εντυπωσιακές ζωντανές εμφανίσεις τους, που συνδύαζαν φωτισμούς, προβολές βίντεο και καινοτόμες σκηνικές κατασκευές. Ειδικά στις περιοδείες τους για το The Wall, η σκηνή μετατρεπόταν σε κυριολεκτικό τείχος που οικοδομείτο και στη συνέχεια καταστρεφόταν κατά τη διάρκεια του σόου!
Διαμάχες και Αλλαγές Σύνθεσης
Η ένταση μεταξύ των μελών του συγκροτήματος αυξήθηκε σταδιακά, ειδικά μετά την κυκλοφορία του The Wall. Ο Roger Waters αποχώρησε το 1985, δηλώνοντας ότι οι Pink Floyd δεν μπορούσαν να συνεχίσουν χωρίς αυτόν. Ωστόσο, οι Gilmour, Mason και Wright συνέχισαν, κυκλοφορώντας άλμπουμ όπως το A Momentary Lapse of Reason (1987) και το The Division Bell (1994).
Syd Barrett…
Ο Syd Barrett, ο ιδρυτής των Pink Floyd και πρωτοπόρος του ψυχεδελικού ήχου, πέθανε στις 7 Ιουλίου 2006, σε ηλικία 60 ετών, μετά από μια μακρά περίοδο αποχής από τη μουσική και απομονωμένος από τα φώτα της δημοσιότητας. Η αιτία του θανάτου του ήταν καρκίνος του παχέος εντέρου, αν και η υγεία του είχε επηρεαστεί σοβαρά και από τις καταχρήσεις ναρκωτικών ουσιών που είχε κάνει κατά τη διάρκεια της καριέρας του.
Ο Barrett υπήρξε ένα από τα πιο σημαντικά και ταυτόχρονα αμφιλεγόμενα πρόσωπα στην ιστορία της ροκ μουσικής. Η καλλιτεχνική του επιρροή στη δημιουργία του ήχου των Pink Floyd είναι αδιαμφισβήτητη, αν και η θλιβερή του πορεία αποχώρησης από το συγκρότημα άφησε το στίγμα του στην ιστορία του. Ο Barrett αποχώρησε από την μπάντα το 1968, λόγω της ψυχικής του κατάρρευσης, η οποία είχε εν μέρει προκληθεί από τη χρήση LSD και άλλων ναρκωτικών. Οι υπόλοιποι Pink Floyd, αν και συγκλονισμένοι από την αποχώρησή του, συνέχισαν την πορεία τους με νέες κατευθύνσεις και μεγάλες επιτυχίες, όπως το The Dark Side of the Moon και το Wish You Were Here, τα οποία άγγιζαν την απώλεια και τη θλίψη τους για τον πρώην φίλο και συνθέτη τους.
Παρά την αποχώρησή του, η παρουσία του Syd Barrett παρέμεινε έντονη στα έργα των Pink Floyd, ιδιαίτερα στο άλμπουμ Wish You Were Here (1975), το οποίο είναι αφιερωμένο στη μνήμη του. Το τραγούδι “Shine On You Crazy Diamond” είναι ένα από τα πιο διάσημα κομμάτια που αναφέρονται στον Barrett, με τους στίχους του να αναδεικνύουν την αγάπη και τη θλίψη του συγκροτήματος για τον πρώην φίλο τους.
Η απομόνωση και η αποχή του Barrett από τη δημόσια ζωή και τα μουσικά φώτα είχαν να κάνουν με τις ψυχικές του δυσκολίες, οι οποίες εν μέρει προκαλούνταν από τις ναρκωτικές ουσίες, ενώ παράλληλα προσπαθούσε να ζήσει μια ήρεμη ζωή μακριά από την επιτυχία. Η προσωπική του ιστορία παραμένει μια από τις πιο συναισθηματικές και τραγικές στην ιστορία της μουσικής.
Ο θάνατός του ήταν μια μεγάλη απώλεια για τον κόσμο της μουσικής, αλλά ο Barrett παραμένει μια εμβληματική φιγούρα για τους μουσικόφιλους, με το έργο του να επηρεάζει πολλές γενιές καλλιτεχνών και το όνομά του να συνδέεται πάντα με τη δημιουργικότητα και την ψυχεδέλεια.
Το Σήμερα
Παρόλο που τα μέλη του συγκροτήματος δεν συνεργάζονται πλέον ενεργά, η μουσική των Pink Floyd εξακολουθεί να συγκινεί. Ο David Gilmour και ο Nick Mason συνεχίζουν με προσωπικά projects, ενώ το 2014 κυκλοφόρησε το The Endless River, το τελευταίο άλμπουμ των Pink Floyd, το οποίο περιείχε κυρίως ανέκδοτο υλικό από τις ηχογραφήσεις του The Division Bell.
Η κληρονομιά των Pink Floyd ζει μέσα από την επίδρασή τους στη μουσική, την τέχνη και τον πολιτισμό. Κάθε ακρόαση της μουσικής τους είναι ένα ταξίδι στον χρόνο, τη σκέψη και το συναίσθημα, που συνεχίζει να εμπνέει και να συναρπάζει. Με πωλήσεις που ξεπερνούν τα 250 εκατομμύρια άλμπουμ παγκοσμίως, οι Pink Floyd παραμένουν ένα από τα πιο επιτυχημένα συγκροτήματα όλων των εποχών. Η επιρροή τους επεκτείνεται σε πολλές γενιές μουσικών και θαυμαστών, ενώ η μουσική τους συνεχίζει να αγγίζει θέματα που παραμένουν επίκαιρα.